Όπως έχει αναφερθεί διαθήκη γίνεται και από τον ασθενέστερο προς τον ισχυρότερο όπως στην περίπτωση του βασιλέως της Συρίας Βέν-αδάδ προς τον Αχαάβ από τον οποίον ηττήθηκε.
Και είπε προς αυτόν ο Βεν-αδάδ, τας πόλεις, τας οποίας έλαβεν ο πατήρ μου παρά του πατρός σου, θέλω αποδώσει και θέλεις στήσει εις σεαυτόν οχυρώματα εν Δαμασκώ, καθώς έστησεν ο πατήρ μου εν Σαμαρεία. Και εγώ, είπεν ο Αχαάβ, θέλω σε εξαποστείλει επί ταύτη τη συνθήκη. Ούτως έκαμε συνθήκην μετ' αυτού και εξαπέστειλεν αυτόν..
Α' Βασιλέων κ':34
Έχουμε επίσης δει, ότι ο Θεός έκανε διαθήκη με Τον Νώε και του έδωσε σημείο τήρησής της το ουράνιο τόξο. Στη διαθήκη που έκανε όμως με τον Αβραάμ, ο Αβραάμ και οι απόγονοί του πρέπει να δίνουν σημείο τήρησης, μέσω της περιτομής του ιδίου και των απογόνων του.
1 Και ότε ήτο ο Άβραμ ενενήκοντα εννέα ετών, εφάνη ο Κύριος εις τον Άβραμ και είπε προς αυτόν, Εγώ είμαι Θεός ο Παντοκράτωρ· περιπάτει ενώπιόν μου, και έσο τέλειος.
2Και θέλω στήσει την διαθήκην μου αναμέσον εμού και σού· και θέλω σε πληθύνει σφόδρα σφόδρα.
3Και έπεσεν ο Άβραμ επί πρόσωπον αυτού· και ελάλησε προς αυτόν ο Θεός, λέγων,
4Εγώ, ιδού, η διαθήκη μου είναι προς σέ· και θέλεις γείνει πατήρ πλήθους εθνών·
5 και δεν θέλει καλείσθαι πλέον το όνομά σου Άβραμ, αλλά το όνομά σου θέλει είσθαι Αβραάμ· διότι πατέρα πλήθους εθνών σε κατέστησα·
6 και θέλω σε αυξήσει σφόδρα σφόδρα, και θέλω σε καταστήσει εις έθνη, και βασιλείς θέλουσιν εξέλθει εκ σού·
7και θέλω στήσει την διαθήκην μου αναμέσον εμού και σου, και του σπέρματός σου μετά σε εις τας γενεάς αυτών, εις διαθήκην αιώνιον, διά να ήμαι Θεός εις σε και εις το σπέρμα σου μετά σέ·
8 και θέλω δώσει εις σε, και εις το σπέρμα σου μετά σε, την γην της παροικίας σου, πάσαν την γην Χαναάν, εις κατάσχεσιν αιώνιον· και θέλω είσθαι ο Θεός αυτών.
9 Και είπεν ο Θεός προς τον Αβραάμ, συ δε την διαθήκην μου θέλεις φυλάξει, συ και το σπέρμα σου μετά σε εις τας γενεάς αυτών.
10 Αύτη είναι η διαθήκη μου την οποίαν θέλετε φυλάξει, αναμέσον εμού και υμών και του σπέρματός σου μετά σέ· παν άρσεν υμών θέλει περιτέμνεσθαι.
11 Και θέλετε περιτέμνει την σάρκα της ακροβυστίας υμών, και θέλει είσθαι εις σημείον της διαθήκης μεταξύ εμού και υμών·
12 και παιδίον οκτώ ημερών θέλει περιτέμνεσθαι μεταξύ σας, παν άρσεν εις τας γενεάς υμών ο γεγεννημένος εν τη οικία, και ο αργυρώνητος εκ παντός ξένου, όστις δεν είναι εκ του σπέρματός σου·
13 θέλει εξάπαντος περιτέμνεσθαι ο γεγεννημένος εν τη οικία σου, και ο αργυρώνητός σου· και θέλει είσθαι η διαθήκη μου επί της σαρκός υμών εις διαθήκην αιώνιον·
14 και το απερίτμητον άρσεν, του οποίου δεν ήθελε περιτμηθή η σαρξ της ακροβυστίας αυτού, η ψυχή εκείνη θέλει εξολοθρευθή εκ μέσου του λαού αυτής· την διαθήκην μου παρέβη.
Γένεση ιζ΄1-14
Είναι μία εμπροϋπόθετη διαθήκη. Η διαθήκη με τον Αβραάμ περιλαμβάνει την προϋπόθεση της περιτομής.
Θα δούμε μία περίπτωση ακόμη για να κατανοήσουμε πλήρως τον όρο "διαθήκη" που στην μετάφραση των Ο' (εβδομήκοντα) σημαίνει κυρίως, εντολή, νόμος, διατάγματα, συμφωνία.
Ο Μωυσής ανέβηκε στο όρος Σινά και πήρε τον Νόμο γραμμένο από τον Θεό πάνω σε πλάκες πέτρινες, αυτές οι πλάκες ονομάστηκαν πλάκες της διαθήκης και το κιβώτιο πάνω στο οποίο τοποθετήθηκαν "κιβωτός της διαθήκης" , το δε σύνολο των εντολών, των υποσχέσεων, των λόγων, των διαταγμάτων, των νόμων κλπ που δόθηκαν στον λαό Ισραήλ ονομάστηκε ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ.
Σημείο της διαθήκης του Θεού με τον Αβραάμ ήταν η περιτομή και με τον Μωυσή ητήρηση της αργίας του Σαββάτου και η κατ´ αποκλειστικότητα λατρεία του Θεού εκείνη την ημέρα. Αυτές οι δύο εντολές είναι και ο κύριος κορμός της Παλαιάς Διαθήκης την οποία ο Μωυσής σφραγίζει με αίμα:
Και λαβών ο Μωϋσής το αίμα, ερράντισεν επί τον λαόν, και είπεν, Ιδού, το αίμα της διαθήκης, την οποίαν ο Κύριος έκαμε προς εσάς κατά πάντας τούτους τους λόγους.
Έξοδος. κδ´:8
Το σύνολο λοιπόν της Παλαιάς Διαθήκης επικεντρώνεται σε τρία πράγματα:
Πρώτον στην αφήγηση της κοσμογονίας, δεύτερον στην ιστορία του λαού Ισραήλ που εκλέγεται από τον Θεό ώστε να προετοιμάσει την ανθρωπότητα για την έλευση του Μεσσία και τρίτον στο σύνολο των εντολών, διαταγμάτων συμφωνιών, προφητειών και επαγγελιών του Θεού προς τον άνθρωπο που εκφράζεται διά μέσου των βιβλίωντης Παλαιάς Διαθήκης.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο προφήτης Ιερεμίας αναφέρεται σε μία "καινή" διαθήκη που δεν θα είναι γραμμένη σε πλάκες από πέτρα αλλά στις πλάκες των καρδιών των ανθρώπων:
31 Ιδού, έρχονται ημέραι, λέγει Κύριος, και θέλω κάμει προς τον οίκον Ισραήλ και προς τον οίκον Ιούδα διαθήκην νέαν·
32 ουχί κατά την διαθήκην, την οποίαν έκαμον προς τους πατέρας αυτών, καθ' ην ημέραν επίασα αυτούς από της χειρός διά να εξαγάγω αυτούς εκ γης Αιγύπτου· διότι αυτοί παρέβησαν την διαθήκην μου και εγώ απεστράφην αυτούς, λέγει Κύριος·
33 αλλ' αύτη θέλει είσθαι η διαθήκη, την οποίαν θέλω κάμει προς τον οίκον Ισραήλ· μετά τας ημέρας εκείνας, λέγει Κύριος, θέλω θέσει τον νόμον μου εις τα ενδόμυχα αυτών και θέλω γράψει αυτόν εν ταις καρδίαις αυτών· και θέλω είσθαι Θεός αυτών και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαός μου.
Ιερεμίας. λα':31‐33
Όχι μόνον ο Ιερεμίας αλλά και ο απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή παρουσιάζει την Παλαιά Διαθήκη να έχει ημερομηνία λήξεως ως προς το μεγαλύτερο τμήμα της:
6 Τώρα όμως ο Χριστός έλαβεν εξοχωτέραν λειτουργίαν, καθόσον είναι και ανωτέρας διαθήκης μεσίτης, ήτις ενομοθετήθη με ανωτέρας επαγγελίας.
7 Διότι εάν η πρώτη εκείνη ήτο άμεμπτος, δεν ήθελε ζητείσθαι τόπος διά την δευτέραν.
8 Διότι μεμφόμενος αυτούς λέγει· Ιδού, έρχονται ημέραι, λέγει Κύριος, και θέλω συντελέσει επί τον οίκον του Ισραήλ και επί τον οίκον του Ιούδα διαθήκην καινήν,
9 ουχί κατά την διαθήκην, την οποίαν έκαμον προς τους πατέρας αυτών, καθ' ην ημέραν επίασα αυτούς από της χειρός διά να εξαγάγω αυτούς εκ γης Αιγύπτου· διότι αυτοί δεν ενέμειναν εις την διαθήκην μου, και εγώ ημέλησα αυτούς, λέγει Κύριος.
10 Διότι αύτη είναι η διαθήκη, την οποίαν θέλω κάμει προς τον οίκον του Ισραήλ μετά τας ημέρας εκείνας, λέγει Κύριος· Θέλω δώσει τους νόμους μου εις την διάνοιαν αυτών, και θέλω γράψει αυτούς επί της καρδίας αυτών, και θέλω είσθαι εις αυτούς Θεός, και αυτοί θέλουσιν είσθαι εις εμέ λαός.
11 Και δεν θέλουσι διδάσκει έκαστος τον πλησίον αυτού και έκαστος τον αδελφόν αυτού, λέγων· Γνώρισον τον Κύριον· διότι πάντες θέλουσι με γνωρίζει από μικρού έως μεγάλου αυτών·
12 διότι θέλω είσθαι ίλεως εις τας αδικίας αυτών, και τας αμαρτίας αυτών και τας ανομίας αυτών δεν θέλω ενθυμείσθαι πλέον.
13 Λέγων δε καινήν, έκαμε παλαιάν την πρώτην· το δε παλαιούμενον και γηράσκον είναι πλησίον αφανισμού.
Εβραίους η':6‐13
Εδώ ο απόστολος Παύλος παρουσιάζει την Παλαιά Διαθήκη ως γηράσκουσα και αφανιζομένη πράγμα που σημαίνει πως η Καινή διαθήκη δεν είναι συνέχεια ή η συμπλήρωση της Παλαιάς αλλά εκπλήρωση αυτής.
Συνεχίζεται....